Trước kia, làng Trung Kiên được gọi là Hoàng Lao. Cách đây 700 năm, người thợ Hoàng Lao đã có nghề đóng tàu gỗ. Đến thời Vua Lê Thánh Tông, thợ Hoàng Lao được huy động để đóng và sửa chữa thuyền cho  hạm đội hải binh đóng tại Cửa Lò, làm căn cứ để bảo vệ biên giới phía Nam và xuất quân đi bình định phương Nam. Từ đây, danh tiếng của làng đóng tàu thuyền nổi danh khắp Nam, ngoài Bắc và lan sang tận Trung Quốc. Người thợ Hoàng Lao nổi tiếng tài hoa, kỹ thuật bí truyền, rất khéo léo và tinh xảo trong từng đường cưa, nhát đục. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, những người thợ của làng Trung Kiên đã đóng các con tàu không số huyền thoại.

Làng nghề đóng tàu Trung Kiên - Nghệ An nổi tiếng cách đây từ 700 năm trước. (Ảnh: danviet.vn)

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến thời bình, làng nghề Trung Kiên tiếp tục sứ mệnh của mình: Sáng tạo, cải tiến, áp dụng khoa học công nghệ để sửa chữa, đóng mới những con tàu phục vụ công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Từ các cơ sở đóng tàu manh mún nhỏ lẻ, đến năm 2003, Hợp tác xã đóng tàu thuyền Trung Kiên được thành lập. Đây là nơi quy tụ những người thợ giỏi của làng Trung Kiên. Đến nay, Hợp tác xã có hàng chục thành viên với gần 200 lao động, có thu nhập ổn định.

Công việc đóng tàu đòi hỏi sức khỏe và sự kiên trì, tỉ mỉ. (Ảnh: internet)

Tàu thuyền gỗ do thợ làng Trung Kiên đóng đã được Nhà nước công nhận, một số mẫu được ngư dân ưu chuộng. Những con tàu hạ thủy rất chắc chắn, đảm bảo về kỹ thuật, đánh bắt hiệu quả ở các ngư trường truyền thống như Hoàng Sa, Trường Sa. Tiếng lành đồn xa, nhiều khách hàng từ các tỉnh Quảng Ninh, Hải Phòng, Thanh Hóa, Quảng Bình, Đà Nẵng, Vũng Tàu… cũng thường xuyên tìm về đây để đặt hàng. Trung bình mỗi năm, có khoảng 80-100 con tàu đóng tại Trung Kiên tỏa đi các vùng biển từ Bắc vào Nam. Những con tàu vượt sóng vươn ra khơi xa không chỉ khai thác hải sản mà còn góp phần vào nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Con tàu đang trong quá trình hoàn thiện. (Ảnh: internet)

Năm 2006, xã Nghi Thiết vinh dự được đón nhận danh hiệu Đơn vị Anh hùng. Năm 2014, làng nghề đóng tàu Trung Kiên được Ban chấp hành TW Hiệp hội Làng nghề Việt Nam vinh danh là ''Làng nghề tiêu biểu Việt Nam''; Hợp tác xã đóng tàu thuyền Trung Kiên được tặng danh hiệu ''Đơn vị kinh tế làng nghề tiêu biểu Việt Nam''.

Trải qua hơn 700 năm hình thành và phát triển, với biết bao thăng trầm của lịch sử, những người thợ làng nghề đóng tàu thuyền Trung Kiên vẫn kiên trì với nghề truyền thống của cha ông để lại, giúp bà con ngư dân vươn khơi, bám biển, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.