Cây sanh hơn 1.000 năm tuổi được xếp vào hàng ''độc nhất vô nhị ở Nghệ An'' nằm tại bản Kẻ Mui, xã Giai Xuân (huyện Tân Kỳ), được công nhận là cây di sản Việt Nam cần được bảo vệ năm 2015. Cây sanh “mâm xôi con gà” này tọa trên đồi Đáu, cạnh suối nước, gọi là mó Trường của bản Kẻ Mui. Trước đây vùng đồi này có rất nhiều cây sanh, cây đa… to cao, nhưng người dân vào làm nương rẫy đã chặt phá hết. Riêng cây sanh này sống trên 3 khối đá to nên không ai chặt, vì người dân cho rằng đây là vùng đất thiêng.

Cây sanh "độc nhất vô nhị" ở bản Kẻ Mui, xã Giai Xuân, huyện Tân Kỳ, Nghệ An. (Ảnh: internet)

Cây sanh cao 27 m, tán rộng khoảng 35 m, mọc tự nhiên trên 3 khối đá nổi, dưới 3 khối đá còn có một khối đá chìm rất to. Trong 3 khối đá nổi, có 2 khối đá nằm song song, ở giữa có khe hở chừng 30 cm, tạo thế ổn định cho khối đá trên cùng. Mỗi khối đá ước chừng to tới hàng chục m3. Cả hai khối đá này được rễ cây sanh bao bọc xung quanh trông như hình một “mâm xôi, con gà”.  Cũng có người cho rằng, hai khối đá hoa cương có hình thù tượng trưng cho sự tích bánh chưng, bánh dày. Với đặc điểm tự nhiên này, cây cổ thụ được xem là có thế đẹp “độc nhất vô nhị”.

Gốc cây ôm lấy một tảng đá lớn rộng khoảng 5 m, dài hơn 7 m. (Ảnh: internet)

Rễ cây sanh bao bọc xung quanh tảng đá, cây có 4 rễ cây mọc từ trên cao cắm thẳng xuống đất như 4 cái chân vững chãi cắm thẳng vào lòng đất, bám trụ cho thân và tán cây khổng lồ. (Ảnh: internet)

Phía trên ngọn cây là hình hai con rồng uốn lượn, những cành cây tua tủa, đan xen lại với nhau như “phượng múa rồng bay”. Thân cây sanh cao với đường kính tán rộng, tỏa ra một vùng rộng rất cấn đối, chắc chắn. Ngoài ra, xung quanh thân cây này có 4 rễ cây mọc từ trên cao cắm thẳng xuống đất như 4 cái chân vững chãi cắm thẳng vào lòng đất, bám trụ cho thân và tán cây khổng lồ.

Cây sanh đã trở thành tài sản vô giá của người dân nơi đây. (Ảnh: internet)

Cây được một thương lái vô tình phát hiện cách đây hơn chục năm. Tán lá tỏa bóng mát một vùng lớn. Đây cũng là nơi người dân đi rừng về làm chỗ nghỉ chân hoặc để trẻ em chơi đùa. Nhận thấy vẻ đẹp hoàn mỹ của cây sanh này, rất nhiều cánh săn cây cảnh, các đại gia đã sẵn sàng bỏ ra hàng tỷ đồng để sở hữu nó. Tuy nhiên, người dân bản Kẻ Mui và chính quyền địa phương xã Giai Xuân đã nhất mực giữ lại chăm sóc và bảo tồn. Để đến ngày hôm nay, sau bao thế hệ bảo vệ, nuôi dưỡng, cây sanh đã trở thành di sản Việt Nam để mọi người chiêm ngưỡng và vun trồng.