Bảo tàng Lịch sử Quốc gia được thành lập trên cơ sở sáp nhập Bảo tàng Lịch sử Việt Nam và Bảo tàng Cách mạng Việt Nam. Bảo tàng là công trình văn hóa tọa lạc ở khu vực trung tâm của Thủ đô Hà Nội, gần với nhiều di tích linh thiêng của Thủ đô như Tháp Rùa - Hồ Gươm; Cầu Thê Húc - Đền Ngọc Sơn - Bút tháp… Bảo tàng lưu giữ, trưng bày, giới thiệu lịch sử Việt Nam từ thời Tiền sử đến ngày nay thông qua hệ thống tài liệu, hiện vật vô cùng đồ sộ, quý giá, trong đó có nhiều hiện vật là Bảo vật quốc gia.
Bảo tàng Lịch sử quốc gia là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đứng đầu hệ thống các bảo tàng lịch sử- xã hội Việt Nam; có chức năng nghiên cứu khoa học, khai quật khảo cổ học, sưu tầm, lưu giữ, kiểm kê, bảo quản, trưng bày, giới thiệu, phát huy giá trị tài liệu, hiện vật về tiến trình lịch sử Việt Nam; tổ chức đào tạo, tư vấn, giám định, thẩm định, quản lý, khai thác dịch vụ thuộc phạm vi hoạt động của bảo tàng. Bảo tàng Lịch sử quốc gia có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản riêng, hạch toán độc lập. Tên giao dịch quốc tế: Vietnam National Museum of History.

Bảo tàng Lịch sử quốc gia hiện đang lưu giữ và bảo quản khoảng 200.000 hiện vật, tư liệu lịch sử văn hóa Việt Nam, trong đó giai đoạn lịch sử Việt Nam từ thời Tiền sử đến năm 1945 có gần 110.000 tài liệu, hiện vật là di vật, cổ vật và 20 Bảo vật quốc gia; trong đó có nhiều sưu tập quý hiếm vào bậc nhất so với các bảo tàng cùng loại hình ở trong nước và khu vực như: sưu tập hiện vật thuộc các nền văn hóa khảo cổ từ sơ kỳ thời đại đồ đá cũ đến thời đại đồng thau và sắt sớm; Văn hóa Đông Sơn; Gốm men cổ Việt Nam; Đồ đồng thời Lê Nguyễn; Điêu khắc đá Chăm pa; Nghệ thuật trang trí nước ngoài như Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và các nước trong khu vực Đông Nam Á... Giai đoạn lịch sử Việt Nam từ giữa thế kỷ XIX đến ngày nay có khoảng hơn 80.000 tài liệu, hiện vật về lịch sử cách mạng Việt Nam, về Đảng Cộng sản Việt Nam, về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam qua các thời kỳ.
Bảo tàng Lịch sử quốc gia là thành viên của Hiệp hội Bảo tàng quốc tế (ICOM), thành viên sáng lập Hiệp hội các bảo tàng quốc gia châu Á (ANMA), thường xuyên trao đổi kinh nghiệm hoạt động chuyên môn, thực hiện các chương trình hợp tác, mở rộng giao lưu với gần 30 bảo tàng trong khu vực và quốc tế. Năm 2013, Bảo tàng Lịch sử quốc gia là đơn vị đăng cai tổ chức và là chủ tịch Hội nghị ANMA lần thứ 4 (diễn ra tại Hà Nội vào tháng 10-2013).
(WOWTIMES) Những cột mốc đáng nhớ trong hành trình 105 năm của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.
Bảo tàng Lịch sử Quốc gia được thành lập trên cơ sở sáp nhập Bảo tàng Lịch sử Việt Nam và Bảo tàng Cách mạng Việt Nam theo Quyết định số 1674/QĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ ký ngày 26/9/2011.
Bảo tàng Cách mạng Việt Nam, nơi đây nguyên là Sở Thương chính Đông Dương do người Pháp xây dựng năm 1917. Nội dung trưng bày của Bảo tàng Cách mạng Việt Nam được các cán bộ bảo tàng đầu tiên của Việt Nam xây dựng và mở cửa phục vụ công chúng từ ngày 6-1-1959.

Bảo tàng Lịch sử Việt Nam là một trong những bảo tàng được thành lập sớm nhất trên cơ sở kế thừa cơ sở vật chất của Bảo tàng Loui Finô (Louis Finot) - một bảo tàng thuộc Trường Viễn Đông Bác cổ Pháp, xây dựng năm 1929 và khánh thành năm 1932.

Ngày 26/9/2011: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia ra đời được kế thừa toàn bộ tài sản và kinh nghiệm hơn nửa thế kỷ hoạt động của Bảo tàng Lịch sử Việt Nam và Bảo tàng Cách mạng Việt Nam, đó là những kinh nghiệm thực tiễn; những bài học, thành công trong xây dựng và quản lý bảo tàng, trong tất cả các hoạt động của bảo tàng từ đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp có trình độ cao, mở rộng và phát triển mối liên kết giữa các bảo tàng trong nước và quốc tế… Đặc biệt khối di sản mà Bảo tàng hiện lưu giữ đó là trên hai mươi vạn tài liệu, hiện vật là những di vật trải dài suốt toàn bộ dòng chảy lịch sử của dân tộc từ thời tiền sơ sử đến ngày nay. Trong đó, có nhiều bảo vật quốc gia, nhiều bộ sưu tập cổ vật quý hiếm vào bậc nhất so với các bảo tàng cùng loại hình ở trong nước và khu vực như: sưu tập kim sách, ấn, kiếm vàng, sưu tập văn hóa Đông Sơn, văn hóa Champa, sưu tập gốm men Việt Nam, sưu tập cổ vật của các nước: Trung Quốc, Nhật Bản, Thái Lan, Ấn Độ, Mianma… sưu tập đồ dùng sinh hoạt, công cụ lao động của nhân dân Việt Nam trong thế kỷ XX, sưu tập hiện vật về Đảng Cộng sản Việt Nam, về Chủ tịch Hồ Chí Minh…

Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã vinh dự được nhận nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước trao tặng, trong đó có: 1 Huân chương Hồ Chí Minh, 3 Huân chương Độc lập, 5 Huân chương Lao động…
Năm 2016: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia vinh dự đón nhận Huân chương Lao động Hạng Nhất.
Nguồn: Trang web BẢO TÀNG LỊCH SỬ QUỐC GIA, tổng hợp tin tức, (hình ảnh: internet)