Anh hùng Nguyễn Trung Trực tên thật là Nguyễn Văn Lịch, sinh năm 1838, xuất thân là dân chài, là một nghĩa sĩ nổi danh thời chống Pháp xâm lược nước ta. Trong sự nghiệp kháng thực dân Pháp của Nguyễn Trung Trực, có hai chiến công nổi bật, đã được danh sĩ Huỳnh Mẫn Đạt khen ngợi bằng hai câu thơ: Hỏa hồng Nhựt Tảo oanh thiên địa/Kiếm bạc Kiên Giang khấp quỷ thần.

(WOWTIMES) Cuộc đời và sự nghiệp của anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực.

Thời trẻ, Nguyễn Trung Trực nổi tiếng giỏi cả văn, võ. Tháng 2.1859, thực dân Pháp đánh thành Gia Ðịnh, ông đứng lên lập đội dân dũng và kéo về Gia Định ứng cứu. Năm 1861, ông tham gia nghĩa quân của Bình Tây đại nguyên soái Trương Ðịnh, được giao chức Quyền sung Quản binh đạo. Nghĩa quân của ông hoạt động mạnh ở vùng Tân An (tỉnh Long An) và lập nhiều công trạng; trong đó, có trận đánh chìm chiếc tiểu hạm L’Espérance (tàu Hy vọng) tại vàm Nhựt Tảo (xã An Nhựt Tân, huyện Tân Trụ, tỉnh Long An) vào ngày 10.12.1862. Sau chiến công này, danh tiếng Nguyễn Trung Trực vang lừng khắp nơi và được triều đình nhà Nguyễn ban thưởng.

Đầu năm 1867, Nguyễn Trung Trực được triều đình phong chức Hà Tiên thành thủ úy để trấn giữ đất Hà Tiên, nhưng ông chưa kịp đến nơi thì ngày 24.6.1867 thành Hà Tiên đã rơi vào tay quân Pháp. Không về Hà Tiên nhưng Nguyễn Trung Trực cũng không theo lệnh triều đình rút quân ra Bình Thuận, mà đưa quân về lập mật khu ở Sân Chim (tả ngạn sông Cái Lớn, huyện An Biên, tỉnh Kiên Giang) để chống Pháp; từ đây ông không còn liên quan gì tới triều đình nhà Nguyễn nữa.

Ở Kiên Giang, sau khi nắm được tình hình giặc và tập trung xong lực lượng, đêm 16.6.1868, Nguyễn Trung Trực dẫn quân từ Tà Niên (nay là xã Vĩnh Hòa Hiệp, huyện Châu Thành, tỉnh Kiên Giang) bất ngờ đánh úp và chiếm đồn Rạch Giá, tiêu diệt được 5 viên sĩ quan Pháp, 67 lính, thu hơn 100 khẩu súng cùng nhiều đạn dược. Quan Tuần phủ, nhà thơ lỗi lạc triều Nguyễn là Huỳnh Mẫn Ðạt đã ca ngợi chiến công của Nguyễn Trung Trực bằng hai câu thơ để đời: Hỏa hồng Nhựt Tảo oanh thiên địa/ Kiếm bạt Kiên Giang khấp quỷ thần (Thái Bạch dịch: Lửa bừng Nhựt Tảo râm trời đất/ Kiếm tuốt Kiên Giang rợn quỷ thần).

Sau khi mất đồn Rạch Giá, thực dân Pháp điều quân từ Vĩnh Long sang tái chiếm Rạch Giá. Nghĩa quân của Nguyễn Trung Trực phải rút về Hòn Chông (nay thuộc xã Bình An, huyện Kiên Lương, tỉnh Kiên Giang), rồi ra đảo Phú Quốc lập thêm căn cứ chống Pháp. Ngày 19.9.1868, thực dân Pháp bắt được Nguyễn Trung Trực  dụ hàng không được chúng đưa ông ra chợ Rạch Giá xử chém ngày 27.10.1868 (tức ngày 12.9 năm Mậu Thìn).

Trước khi bị hành quyết, Nguyễn Trung Trực đã khẳng khái nói lớn: “Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người nước Nam đánh Tây”. Với tấm lòng yêu nước và những chiến công oanh liệt, hào khí của Anh hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực mãi lưu danh, được đất nước, nhân dân đời đời tưởng nhớ, tri ân.

Nguồn: Tổng hợp tin tức